فصل ها

تغییر رنگ برگ درختان در پاییز

به برگهای درختان در پاییز نگاه کنید و در میان آنها دقایقی قدم بزنید. به رنگهای زیبایی که میبینید دقت کنید و به صدای خش خش برگها در زیر پاهایتان گوش فرا دهید.

چه رنگهایی را می بینید؟

آیا میدانید علت تغییر رنگ برگ درختان در پائیزچیست؟

این یک سئوال بسیار جالب است که پاسخی بسیار جالب نیز دارد.

درون برگ درختان میلیونها بسته رنگ به رنگهای سبز. زرد و نارنجی وجود دارد.

رنگدانه های سبز را کلروفیل مینامند.

رنگدانه های زرد گزانتوفیل نامیده میشوند و

رنگدانه های قرمز کاروتن نامیده میشوند.

در فصل تابستان بسته های رنگدانه های سبز بسیار مشغول هستند. آنها سخت فعالیت میکنند. رنگدانه های سبز درون برگها نور خورشید را جذب مینمایند و از انرزی آن برای غذا سازی استفاده مینمایند.

 آبی که از زمین توسط ریشه جذب شده است و توسط آوندها به برگ رسیده است و گازی ( کربن دی اکسید) که از هوا توسط برگها جذب شده است با کمک انرزی خورشید توسط رنگدانه های سبز به قند تبدیل میشوند.

این قند (گلوکز) ماده غذائی گیاه است.

تمام طول تابستان رنگدانه های سبز به عمل غذا سازی ادامه میدهند و برای درخت غذا میسازند. به دلیل اینکه رنگدانه های سبز در این زمان بسیار مشغول هستند و فعالیت دارند رنگ سبز بر بقیه رنگهای برگ غلبه دارد و برگ درختان کاملا سبز رنگ است.

رنگدانه سبز موجود در برگ درختان برای عمل غذا سازی به آب جذب شده از طریق ریشه از زمین نیاز دارد.

آب از طریق ریشه ها از زمین جذب شده و توسط لوله های باریکی از ساقه و تنه درختان و گیاهان بالا رفته و به لوله های باریکی که در برگ قرار دارند وارد میشود.

با رسیدن فصل پائیز هوا بتدریج سرد میشود. درختان و گیاهان نزدیک شدن زمستان و سرما را درک مینمایند و بتدریج برای دوره سرما خود را آماده میکنند.

درون لوله های انتقال دهنده آب که در برگها قرار دارند لایه ای از سلول رشد کرده و بتدریج آنها را می بندند و برای زمستان آماده می کنند. بنابراین آب بیشتری به درون برگها راه پیدا نمی کند.

بدون آب رنگدانه های سبز بتدریج ناپدید میشوند و رنگهای دیگر ( زرد و نارنجی) در برگها ظاهر میشوند.

در واقع برگها تغییر رنگ نمی دهند بلکه رنگ سبز خود را از دست میدهند.

با این توضیحات علت تغییر رنگ برگها به زرد و نارنجی مشخص شد ولی دلیل مشاهده رنگ قرمز در برخی برگها چیست؟

بیاد بیاورید که درباره یک لایه سلول درون لوله های انتقال دهنده آب صحبت کردیم و گفتیم که با ایجاد این لایه سلولی آب بیشتری به درون برگها راه پیدا نمی کند.

درون برگها پس از تولید ماده غذایی که همان قند است برای انتقال قند ایجاد شده به بخشهای دیگر گیاه از همان لوله های انتقال دهنده آب استفاده میشود و با بسته شدن لوله ها بعضی اوقات مواد قندی در لوله ها حبس شده و سبب تغییر رنگ برگ به قرمز و یا بنفش میشوند.

علت ایجاد برگهای قهوه ای چیست؟

پاسخ بسیار ساده است. وقتی آب به برگ نرسد و مواد قندی موجود در برگ از آن خارج نشود برگ میمیرد. رنگدانه های سبز ابتدا میمیرند و پس از آنها رنگدانه های زرد و نارنجی نیز میمیرند. با از بین رفتن تمامی رنگدانه ها برگ مرده و به رنگ قهوه ای در می آید. برگهای مرده معمولا ترد و شکننده هستند.

چرا بعضی از درختان و گیاهان هیچگاه تغییر رنگ نمی دهند؟

اینگونه ئددرختان تمام طول سال به رنگ سبز هستند. برگهای اینگونه درختان به سرعت سایر درختان آب خود را از دست نمی دهند. در واقع با نگاه داشتن آب درون برگهایشان همیشه سبز و زنده باقی میمانند. حتی در فصل زمستان.....